Πολιτιστικός Οργανισμός ΑΙΩΝ και το ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ παρουσιάζουν την έκθεση:
ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΤΑΜΑΤΑ
με θέμα την αφιερωματική πρακτική
22 Ιουλίου έως 3 Σεπτεμβρίου 2006
Καθημερινά 10:00-17:00

Το τελετουργικό είναι ίσως ο μόνος και o καλύτερος τρόπος για να επιτευχθεί νόημα.

Το Μουσείο Μπενάκη έχει ως βασικό προσανατολισμό, όχι μόνο τη συγκέντρωση και την ανάδειξη των στοιχείων που συγκροτούν τον νεοελληνικό πολιτισμό, αλλά και την εξοικείωση του ελληνικού κοινού με τα στοιχεία αυτά, μέσω σύγχρονων τρόπων προσέγγισής τους. Συνεχίζοντας την επιτυχή, μακροχρόνια συνεργασία του με τον Πολιτιστικό Οργανισμό «ΑΙΩΝ», διοργανώνει εφέτος έκθεση στον Πύργο Μπαζαίου με τίτλο «Λατρείας Τάματα».
Σκοπός της έκθεσης είναι η προσέγγιση και η ερμηνευτική απόδοση ενός θρησκευτικού αντικειμένου, του τάματος, το οποίο μετά την απόσπασή του από το αρχικό εννοιολογικό του περιβάλλον (την εκκλησία) αποκτά και εκθεσιακές ιδιότητες. Μέσω της σφαιρικής και τεκμηριωμένης παρουσίασης των ταμάτων, η έκθεση στοχεύει στην απεικόνιση της κοινωνικής διάστασης του φαινομένου και της δυναμικής του παρουσίας στη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Παρά τον εθνογραφικό και καλλιτεχνικό πλούτο που αποκαλύπτει η έρευνα της αμφίσημης θέσης τους στην ελληνική κοινωνία, τα τάματα έχουν ελάχιστα μελετηθεί, και ακόμα λιγότερο παρουσιαστεί σε εκθεσιακό περιβάλλον. Έργα ανώνυμης, κυρίως, τέχνης, συχνά ευτελή και χαμηλής καλλιτεχνικής αξίας αντικείμενα, τα τάματα βρίσκονται στο περιθώριο της αισθητικής αναγνώρισης. Εξίσου ‘περιθωριακή’ θέση καταλαμβάνουν και στο τελετουργικό τους περιβάλλον, λόγω της φύσης τής πρακτικής του ταξίματος, αφού αντιπροσωπεύουν την προσωπική σχέση αφιερωτή – αγίου, η οποία δεν αφορά τους δογματικούς κανόνες της εκκλησίας.
Η μοναστηριακή φυσιογνωμία του πύργου σε συνδυασμό με την σύγχρονη μουσειακή λειτουργία του, συνιστούν ιδανικό περιβάλλον για να παρουσιαστεί μια τέτοια έκθεση. Σε ένα περιβάλλον φορτισμένο με τη δική του δυναμική, ο επισκέπτης καλείται να διερευνήσει την αφιέρωση σε όλες της τις διαστάσεις, μέσα από αντικείμενα, φωτογραφίες και την ιστορική τους τεκμηρίωση. Τα αντικείμενα είναι παρόντα, διατηρούν τις αισθητικές και αισθητήριες λειτουργίες που τους παρέχει η μονιμότητά τους στον χώρο και η φωτογραφική αποτύπωσή τους στον χρόνο, η δύναμη της εικόνας. Ξεχωρίζουν λόγω της υλικότητάς τους, αλλά και επειδή αντιπροσωπεύουν κάτι: εκπροσωπούν έναν άνθρωπο, τον εισηγούνται και τον αναπαριστούν την ίδια στιγμή.
Το υλικό προέρχεται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη και το αρχείο της φωτογράφου Μαρίας Χουλάκη, ενώ αναφορά στην εικαστική επιρροή του θέματος στην τέχνη επιχειρείται μέσα από την παρουσίαση έργων του Δημήτρη Ταλαγάνη, ο οποίος εφαρμόζει την τεχνική των ταμάτων, της εγχάρακτης δηλαδή απεικόνισης σε μεταλλική επιφάνεια, στις σύγχρονες δημιουργίες του. Παράλληλα θα προβάλλονται αποσπάσματα από το ντοκιμαντέρ σε εξέλιξη «Βιογραφία ενός Τάματος» του Πάνου Καρκανεβάτου.
Η έκθεση, την επιμέλεια της οποίας έχει αναλάβει η Σοφία Χανδακά του Τμήματος Νεοελληνικού Πολιτισμού του Μουσείου Μπενάκη, πραγματοποιείται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Νάξου 2006, με προοπτική να ταξιδέψει στη συνέχεια και σε άλλους επιλεγμένους χώρους της Ελλάδας και του εξωτερικού.
Γενική επίβλεψη-Οργάνωση, Μάριος Βαζαίος.

Ώρα: 21.30
«ΟΔΥΣΣΕΑΣ» του Δημήτρη Δημητριάδη,
θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία-εικαστικό σχεδιασμό Στέλιου Κρασανάκη και τον εξαιρετικό πρωταγωνιστή της νέας γενιάς, Αργύρη Ξάφη. Ένας Οδυσσέας ανεστραμμένος, ένας ήρωας ανέτοιμος, μια επιστροφή ανέφικτη, ένας άνοστος νόστος. Ο Οδυσσέας ενδοβάλλει την Ιθάκη, γίνεται εκείνη αλλά δεν της επιτρέπει να πράξει το ίδιο. Επιστρέφει στη ζωή για να αφηγηθεί την ιστορία του, να κατανοήσει το πάθημά του, την εξάλειψή του από την αγαπημένη του, χώρα. Ένας μονόλογος, που αποτελεί το απόλυτα καθαρό θέατρο, προεκτείνοντας στα άκρα το λόγο, το βλέμμα και το σώμα του ηθοποιού, σε ένα ολοκληρωμένο δραματουργικό σύμπαν. Παραγωγή του Φεστιβάλ Νάξου.
- Θα ακολουθήσει συζήτηση του τιμώμενου συγγραφέα Δημήτρη Δημητριάδη, με τον Καθηγητή-θεατρολόγο Δημήτρη Τσατσούλη και την θεατρολόγο Δήμητρα Κονδυλάκη.

Ώρα 21:30
«ΟΔΥΣΣΕΑΣ» του Δημήτρη Δημητριάδη, θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία-εικαστικό σχεδιασμό Στέλιου Κρασανάκη με τον εξαιρετικό πρωταγωνιστή της νέας γενιάς, Αργύρη Ξάφη.
Παραγωγή του Φεστιβάλ Νάξου.

Ώρα 24:00
«ΙΘΑΚΗ» του Δημήτρη Δημητριάδη, παρουσιάζεται σε μουσική εκδοχή από την Χρύσα Καψούλη και τους μουσικούς Τηλέμαχο Μούσα και Δαυίδ Οικονόμου
Τι κοινό έχει ο μυστηριακός ήχος του Didjeridu – ενός παραδοσιακού μουσικού οργάνου των ιθαγενών Aboriginals της Αυστραλίας – με τα ηλεκτρονικά sambles ενός υπολογιστή; Και πώς μετατράπηκε ο θεατρικός λόγος σε gig, κοινώς «live» στην «slang» των μουσικών; Αυτές και άλλες απορίες θα ψάξουν να βρουν την απάντησή τους στην «Ιθάκη», μια ενδιαφέρουσα performance.

Ώρα 21:30
«ΙΘΑΚΗ» του Δημήτρη Δημητριάδη, θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία Σοφίας Καρακάντζα, με την Χρύσα Καψούλη στον ομώνυμο ρόλο. Εικαστικό περιβάλλον Μαρία Κονομή, μουσική σύνθεση Τηλέμαχος Μούσας. Η «Ιθάκη» προσωποποιείται και, αποκτώντας τη δύναμη του λόγου, διασχίζει ακράτητη τις συμβάσεις και τις προκαταλήψεις των μύθων. Εισβάλλει σαν πρόσωπο στην Ιστορία, ενώνοντας το «μυθικό» της βίωμα με το βίωμα χιλιάδων ανθρώπων, τον πόνο. Αναλαμβάνει να τον κουβαλήσει σαν διαμαρτυρία. Το τέλος της αναμονής, που πραγματεύεται το έργο, είναι στην ουσία η ερωτική ιστορία μιας γυναίκας που μπορεί να είναι μια κοινή θνητή, μια έκπτωτη βασίλισσα, το έδαφος της γης ή μια χώρα.
- Θα ακολουθήσει η πρώτη δημόσια ανάγνωση του έργου «Όμηρος» τρίτο μέρος της τριλογίας από τον ίδιο τον συγγραφέα, Δημήτρη Δημητριάδη.

Ώρα 24:00
Συναυλία με τους «MODE PLAGAL»
To πρωτοποριακό συγκρότημα που, χρησιμοποιώντας την τεχνοτροπία της jazz, δημιούργησε ένα ξεχωριστό μουσικό ιδίωμα, με αναφορές στην ελληνική παραδοσιακή μουσική αλλά και σε βυζαντινούς ήχους, βαλκανικούς, αφρικάνικους, funky, groovy, rock, blues ρυθμούς, και σε πολλά άλλα στοιχεία που μεταφέρουν ως επιρροές. Από το 1990 που πρωτοεμφανίστηκαν μέχρι σήμερα, οι Mode Plagal έχουν διαγράψει μια σταθερή ανοδική πορεία, λειτουργώντας συλλογικά ως γκρουπ με αυτόνομη μουσική φύση και θέση. Το δεύτερό τους άλμπουμ «Mode Plagal II» (1998) μπαίνει στο ετήσιο Top 100 των World Music Charts Europe 2000. Tο 2001 κυκλοφορεί το τρίτο άλμπουμ, «Mode Plagal III», που ψηφίζεται στο Νο 13 του Top 20 των World Music Charts Europe τo 2002, και στο Νο 33 του Top 100 της ίδιας χρονιάς. Το 2003 κυκλοφορεί το άλμπουμ «Του Βόσπορου το Πέρα», σε συνεργασία με το παραδοσιακό σχήμα Βόσπορος από την Τουρκία. Τους Mode Plagal αποτελούν οι: Θοδωρής Ρέλλος, Κλέων Αντωνίου, Τάκης Κανέλλος, Αντώνης Μαράτος, και Florian Micuta.

Ώρα 21.30
«ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΤΗΣ ΓΙΑΓΙΑΣ»
Πρόζες-Τραγούδι: Μάνια Παπαδημητρίου
Στο πιάνο: Διονύσης Μαλλούχος
Η παράσταση, με την πρωταγωνίστρια Μάνια Παπαδημητρίου, είναι και τραγούδι, και θέατρο, και λίγο επιθεώρηση, και πολύ καμπαρέ. Αλλά πάνω από όλα είναι ψυχή. Ένα θέαμα με σατιρικά κείμενα σε στίχο α λα Σουρής και όμορφα τραγούδια; Mην το πιστέψετε! Είναι κάτι πολύ ουσιαστικότερο. Πολύ βαθύτερο και καίριο! Στην παράσταση, θα ακουστούν τμήματα τραγουδιών των: Αττίκ, Γιαννίδη, Σουγιούλ, Μυρογιάννη, Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Σπάρτακου, Bianco, Πλέσσα, Glanzberg, J. Kander.

Ώρα 21.30
«Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ» με τη Ρούλα Πατεράκη
Από το βιβλίο του Γιάννη Πάνου «Η ιστορία των μεταμορφώσεων» Δημιουργική ομάδα: Δημήτρης Παπαϊωάννου, Μαρία Ηλία, Μάνος Λαμπράκης, Άγγελος Μέντης, , Ρούλα Πατεράκη, Τασία Σοφιανίδου. Εικαστικός σχεδιασμός: Άγγελος Μέντης, Μαρία Ηλία
Η Ρούλα Πατεράκη, ηθοποιός με σκηνική πείρα στο «one woman show», αλλά και σκηνοθέτης μερικών από τις πιο σημαντικές παραστάσεις του σύγχρονου θεάτρου, ερμηνεύει τον «Φιλόσοφο». Μας μεταφέρει στην «τυραννισμένη συνείδηση» του «ύπατου των φιλοσόφων» Μιχαήλ Ψελλού, που έζησε στη διάρκεια της πιο πολυτάραχης και μελαγχολικής περιόδου του Βυζαντίου. Παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών.

Ώρα 21.30
ΣΥΝΑΥΛΙΑ με την ΜΕΛΙΝΑ ΤΑΝΑΓΡΗ
Συνάντηση με τον πολύπλευρο, διεθνή και χωρίς σύνορα μουσικό κόσμο της αγαπημένης μας ερμηνεύτριας και τραγουδοποιού. Συμμετέχουν οι: Βασίλης Χατζηνικολάου πλήκτρα-πιάνο φωνητικά, Δημήτρης Παπαλάμπρου κιθάρα, Γιώργος Παναγιωτόπουλος βιολί.

Ώρα 24:00
ΣΥΝΑΥΛΙΑ: Vamos fugir
Μουσικές αποδράσεις, από τους Αβάδιστα –το Λεωνίδα Μαριδάκη (κιθάρα, φωνή), την Αναστασία Έδεν (φωνή), τον Πέτρο Βαρθακούρη (μπάσο) και το Δημήτρη Γιαννόπουλο (σαξόφωνο). Βραζιλιάνικα και λάτιν τζαζ διασκευές γνωστών κομματιών, όπως το Vamos fugir των Gilberto Gil και Waillers, ή το Three cool cats του Ry Gooder κ.α., Reflections του Χατζιδάκι, όπως τους είδαν οι Raining Pleasure, και ακόμα τραγούδια-μαγικές εικόνες αυτής της πόλης, σαν να τη βλέπεις για πρώτη φορά, ή σαν να μπαίνεις στο όνειρο ενός άλλου… Στο όνειρο πλασμάτων με αδύναμο σκαρί και μυαλό ανάστατο, του Άλλεν Γκίνσμπεργκ, Τζελαλαντίν Ρουμί, Γιουνούς Εμρέ, Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Μίλτου Σαχτούρη κ.ά.

Ώρα 21:30
«ΟΔΥΣΣΕΑΣ» του Δημήτρη Δημητριάδη,
θεατρική παράσταση σε σκηνοθεσία-εικαστικό σχεδιασμό Στέλιου Κρασανάκη με τον εξαιρετικό πρωταγωνιστή της νέας γενιάς, Αργύρη Ξάφη. Παραγωγή του Φεστιβάλ Νάξου.

Ώρα 20:30
Συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με θέμα «Περιβάλλον ζωής και πολιτισμού»
Την συζήτηση συντονίζει η κυρία Μπριγγίτα Παπασταύρου πρόεδρος της Αγροτουριστικής Α.Ε. Η εκδήλωση πραγματοποιείται με την συνεργασία των: ΑΓΡΟΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Ε. και ΑΡΙΑΔΝΗ Α.Ε. Αναπτυξιακή Εταιρεία Νάξου.

Ώρα 20:30
Σαβ. 2/9/2006 «Ο συμβολικός χαρακτήρας της απεικόνισης της Παναγίας και το τάμα προς Αυτήν». Διάλεξη από την Ανθή Βαλσαμάκη, Αγιογράφο, Υπεύθυνη Αγιογραφικού Εργαστηρίου του Μουσείου Μπενάκη. Η εικόνα της Γέννησης με το φασκιωμένο μωρό στη φάτνη, το σημείο του σταυρού στο κεφάλι και στους ώμους της Παναγίας αποτελούν λίγα από τα εικονογραφικά στοιχεία, σύμβολα, που καταγράφονται στα μεταλλικά τάματα των πιστών, προσφορά στην Παναγία.